VROM.nl, april 2008

Benauwd

Oog-, neus- en luchtwegproblemen, overmatige vermoeidheid, slaapproblemen en hoofdpijn. Dat waren de klachten waarmee 36 bewoners van de nieuwbouwwijk Vathorst in Amersfoort zich bij de GGD Eemland meldden.

Adjunct directeur RenŽ Heman vond dat opvallend veel klachten uit ŽŽn wijk en stelde in samenwerking met de gemeente en de betrokken woningcorporaties een onderzoek in. Dat mondde vorig jaar uit in een rapport dat concludeerde dat in bijna alle gevallen sprake was van woningen met een ‘gebalanceerde’ ventilatie.

Dat is een installatie waarbij de instromende lucht voorverwarmd wordt met de uitstromende lucht. Dat gebeurt in een apparaat op zolder die een halve klerenkast in beslag neemt. Zo’n warmtewisselaar lijkt een goed idee, omdat in een gemiddeld huishouden driekwart van het gas opgaat aan de verwarming. Jammer alleen van de neveneffecten.

De vice-voorzitter van de Vereniging van Luchtbehandelingsapparatuur, Eric van Heuveln, bezweert dat de geleverde apparatuur aan alle normen voldoet. Maar hij kan niet uitleggen hoe desondanks gezondheidsklachten kunnen ontstaan.

Ligt het soms aan de gebruikers? Daar zijn wel wat aanwijzingen voor. De GGD constateert in het rapport ‘Het binnenmilieu binnenste buiten’ dat bewoners vanwege de herrie soms de ventilator zachter zetten dan aanbevolen. Ook moeten de filters in de warmtewisselaars regelmatig schoongemaakt worden met een stofzuiger. Dat gebeurt niet in alle huishoudens even regelmatig. Bovendien werkt het systeem met een luchtcirculatie door het huis. Bewoners ervaren dat soms als tocht en sluiten kieren onder de deuren af met een rol stof. In Rotterdam noemen ze dat een tochthond. Niet meer van deze tijd. En bovendien, het staat de beoogde ventilatie in de weg.

Van Heuveln wil ook de bewoners niet de schuld geven. Dat siert hem. Maar de vraag blijft wel: hoe kan goedgekeurde apparatuur in nieuwbouwwoningen zoveel gezondheidsklachten opleveren? Ook de aanbevelingen van de gemeente Amersfoort aan het ministerie van VROM blijven wat algemeen: stel regels op voor de geluidsproductie van de installaties, laat de apparatuur keuren en adviseer mensen om in de zomer zonnewering gebruiken, zodat de woning koeler blijft.

Raadselachtiger wordt het nog als GGD-arts RenŽ Heman vertelt dat dezelfde apparatuur in Duitsland niet tot gezondheidsklachten leidt. Zijn die Duitsers zoveel robuuster, of wat is er aan de hand?

Een van de bewoners geeft al een aanwijzing als hij vertelt dat in zijn plafond aanzuig- en uitblaasopeningen verwisseld waren. Dat blijkt geen uitzondering. Ook Heman vertelt over vreemde constructies: geknikte ventilatiebuizen, verkeerd aangesloten buizen, buizen met deuken erin waar de lucht langs gierde en zelfs buizen die vrijwel dicht zaten door dikke klodders gemorste specie. Rommelwerk dus. Hij beaamt dat.

Van Heuveln had dus kunnen zeggen: “Onze apparatuur is prima, maar de installatie is naatje.” Maar dat zegt hij niet, omdat hij geen ruzie wil met de aannemers en installateurs van wiens bestellingen hij moet leven. Dat is bouwen op z’n Hollands. Daar krijg ik het nou benauwd van.

copyright © Het Inzicht / Jos Wassink, 2008