Een spookgarage, een kabelbaan met tegenwind en een chip tegen gsm-straling. Lex Veldhoen presenteert in zijn derde boek ‘Technische Mislukkingen’ een meesterlijke parade van mislukte projecten die tot bescheidenheid stemmen.
Technische mislukkingen laten niemand onberoerd. In het ergste geval, bij overstroomde stuwmeren, ineengestorte beurshallen en verongelukte lijnvliegtuigen met honderden tot duizenden doden als gevolg, zijn de verhalen schokkend en is de zoektocht naar de oorzaak uitermate spannend. Bij minder dramatische gevallen, zoals een spoorlijn die nergens voor dient, een superieur machinegeweer dat niemand wil kopen of een parkeergarage die auto’s kwijtmaakt of verfrommelt, zijn Veldhoens verhalen vaak hilarisch en verbijsterend. Zijn invalshoek op techniek is een succesformule. Daarbij komt dat Veldhoen compact en precies schrijft. Hij gaat tot het gaatje in zijn speurtocht naar de oorzaken, raadpleegt daarbij veel deskundigen van de TU Delft, en gaat ter plekke foto’s maken en met verantwoordelijken en ooggetuigen spreken. In zijn boek behandelt hij op die manier 27 tamelijk recente technische mislukkingen. In de twee eerdere delen ging het vaak over oudere blamages.
Mijn favoriet is wat in Den Bosch bekend staat als de ‘spookgarage’, een volautomatische parkeergarage onder het stadskantoor die in 2001 door koningin Beatrix werd geopend. Ambtenaren konden hun auto bij de ingang van de parkeergarage afgeven, waarna het volautomatische systeem de auto door de ruimte transporteerde en hem in een vrij vakje stalde. Behalve erg geavanceerd was het systeem ruimtebesparend omdat er geen rij- en hellingsbanen hoefden te worden aangelegd. In plaats daarvan waren er transportbanden en hydraulische liften. Aan het einde van de werkdag hoefde de ambtenaar zich maar te identificeren en enkele minuten later zou zijn auto volautomatisch uit het donker opduiken en kon de thuisreis beginnen.
Maar het pakte anders uit. Ambtenaren moesten soms wel erg lang wachten op hun auto, en ook gebeurde het regelmatig dat er een andere auto opdook. Het kon nog erger: ‘Op 19 januari 2005 ziet gemeenteambtenaar Jan de With zijn auto zelfs total loss uit de volautomatische parkeergarage tevoorschijn komen. De Opel Corsa was geplet tussen de achterwand en een andere auto. Het parkeersysteem had geprobeerd drie auto’s te parkeren op een plek voor twee. Andere ambtenaren kregen hun auto terug met een bungelende buitenspiegel, gedeukt of met een flinke lakbeschadiging.’ Uit onderzoek komt naar voren dat de gemeente de opdracht heeft vergund aan een bedrijf dat voor de helft offreerde maar dat nog nooit een dergelijk systeem had opgeleverd. Tot overmaat van ramp waren er sensoren wegbezuinigd zodat het systeem niet alleen gammel maar ook blind was. Zeven miljoen euro en tien jaar later is er alsnog een gewone parkeergarage ingericht. Niemand is opgestapt.
Veldhoen geeft voorbeelden uit ondermeer weg-, water-, spoor-, scheeps-, vliegtuig- en machinebouw. De oorzaken van het falen zijn verrassend divers. Soms technisch, vaak ook maatschappelijk van aard en soms betreft het ook platte oplichterij. Een zeer onderhoudend en leerzaam boek voor alle ingenieurs en voor hen die dat willen worden.
Lex Veldhoen, ‘Technische Mislukkingen 3’, Ad. Donker, Rotterdam, 2011, 208 blz. zwart/wit met foto’s, € 22,50
