Skip to content


Fietsend rond de Noordzee – 3

Interview met Neil Kermode, directeur EMEC - Foto: Koos Termorshuizen

RNW, 12 aug. 2009

De economische crisis is nog niet voorbij of de energieproblemen en de klimaatverandering dienen zich al aan. Het roer moet om, klinkt het overal. Alles moet anders, en duurzaamheid is het nieuwe credo. Maar hoe? Op zoek naar alternatieven fietsten Jos Wassink en Koos Termorshuizen rond de Noordzee. Zesduizend kilometer in het zadel, zoekend naar duurzaamheid. Groene energie, minder afval en mensen met een missie. In drie afleveringen doet Jos Wassink verslag van hun zoektocht. In de derde en laatste aflevering volgen ze de Noorse en de Britse kust.

Download als mp3

Weblink RNW-site

Noordzee weblog Noorwegen, dat betekent heuvels, eilanden en dus het ene pontveer na het andere. Niet ver onder Oslo ligt het plaatsje Tofte aan de kust van de Oslofjord.

Energie uit osmose
In Tofte stroomt een bergriviertje de fjord in: zoet water komt in zout water. Het Noorse energiebedrijf Statkraft test daar op kleine schaal de winning van energie door gebruik te maken van het verschil in zoutconcentratie tussen de het bergstroompje en de fjord. Zout water trekt zoet water aan in een poging de zoutconcentratie overal gelijk te maken.

Osmose heet dat verschijnsel. Door een membraan tussen de twee waters te plaatsen, ontstaat aan de zoute kant een osmotische druk waarmee je een turbine kan laten draaien. Het is de eerste osmosecentrale ter wereld, althans, als het lukt om hem op te starten. Toen wij er waren was er goede hoop op, hoewel de productie beperkt zal zijn; je kunt er net twee stofzuigers op laten draaien.

Kabel naar Nederland
Sinds vorig jaar loopt er een onderzeese kabel, de NorNed-kabel, van de Nederlandse Eemshaven bij Delfzijl, naar het Noorse Feda. Door die kabel, de langste stroomkabel onder water, loopt stroom naar Noorwegen als we in Nederland even een overschot hebben. In Noorwegen wordt die stroom dan gebruikt om de behoefte daar te dekken, of om aan voorraadvorming te doen. De Noren pompen dan met de Nederlandse stroom water tegen de berg op, een stuwmeer in, om te gebruiken op een later moment.

We bezochten de waterkrachtcentrale die eraan gekoppeld is en het station waar de kabel aan land komt. Men zou kunnen denken dat dit een methode is om met kolen opgewekte energie groen te wassen, maar het lijkt erop dat dat niet de verkapte doelstelling van de kabel is.

Orkney: getijdenstroming en golven
Vanuit Bergen namen we het vliegtuig naar de boven Schotland gelegen Orkney-eilanden. Tussen en rondom die eilanden is sprake van zeer sterke getijdenstromen: de Noordzee en de Atlantische Oceaan ontmoeten er elkaar, en de golven die vanuit het westen komen bouwen vanaf de Canadese kust ongehinderd op. Een mooie plaats dus om proeven te doen met de opwekking van stroom uit getijdenstroming en golven. Voor beide technieken is bij Orkney een testlocatie, die beheerd worden door EMEC, The European Marine Energy Centre.

Na een bezoek aan de nog noordelijker gelegen Shetlands, waar nog veel turf gestoken wordt, en na de oversteek over de woeste Pentland Firth bereikten we het mainland van Schotland.

Instabiele zandkliffen
Vele honderden kilometers lager, iets noordelijk van Lowestoft, doet het landschap ineens aan Nederland denken. Een ingepolderd estuarium met boezems, een echte ‘Nederlandse’ windmolen en land onder de zeespiegel. Een gebied waar een goede beveiliging tegen de grillen van de zee een noodzaak lijkt. De praktijk is anders.

Vele huizen zijn al in zee verdwenen doordat de kust in de afgelopen decennia ’tot tweehonderd meter landinwaarts is opgeschoven. Waar dat door komt is de vraag. Milieu-activist van de oude stempel Pat Gowen legt de schuld bij de commerciële zandwinning niet ver uit de kust in de Noordzee. Of hij gelijk heeft is de vraag, maar wij verbaasden ons wel over de nonchalance waarmee daar de kust wordt beheerd.

Van Dover en dus Calais bereikten we het ‘continent’ weer. De forse Deltawerken vormen een geruststellend contrast met de Engelse oostkust. Wij bereikten na een kleine drie maanden fietsen onze woonplaats Amersfoort weer.

Tijdens de reis hebben we veel meer bezoeken afgelegd dan in deze drie reportages aan de orde konden komen. Een geïllustreerd verslag van de hele tocht en van alle bezoeken die we hebben afgelegd is te zien op northseacycling.com.

Tekst: Koos Termorshuizen

Posted in Wereldomroep RNW.

Tagged with , .


0 Responses

Stay in touch with the conversation, subscribe to the RSS feed for comments on this post.

You must be logged in to post a comment.