Bomen planten

VROM.nl, maart 2008

Bomen planten

Kort nadat we acht jaar geleden verhuisd waren naar een huis met een voortuin, kreeg ik van een goede vriend een appelboompje. Het was een wens van voorspoed en gezondheid voor het jonge gezin op de nieuwe plek. Ik vond het een mooi gebaar.

Ik moest eraan denken toen onlangs het Klimaatbos geplant werd. Na het idee van een eiland in de vorm van een tulp, was er nu dan een bos in de vorm van een hart. Een groen hart dat de bewogenheid van Nederland met het klimaat moest onderstrepen. Ik vond er iets niet aan kloppen, al wist ik zo gauw niet wat.

Bomen planten voor het goede doel is een mooi ritueel. Ik herinner me dat er bomen geplant werden voor de vrede tussen Israel en de Palestijnen. Ook heb ik tijdens een actie een boom gezet tegen kernwapens. Dat was midden in de Koude Oorlog, in de tijd van Doe Maar (‘Totdat de bom valt’). Er viel tegen de atoomdreiging weinig anders te ondernemen dat -tegen beter weten in- bomen te planten. Als symbool van hoop, want het zou wel erg cru van de machthebbers zijn om korte tijd daarna het boompje, met inbegrip van de zeer wijde omgeving, plat te bombarderen. Het was protest, hoop en onmacht tegelijk. Als de wereld morgen vergaat, planten wij vandaag nog een boompje, dat werk.

De boompjes voor het Klimaatbos pretenderen meer te zijn dan machteloze symbolen van hoop. Een boom geldt nu als een CO2-condensaat. Met iedere tank benzine spuien we honderd kilo CO2 de lucht in. Geen nood, het boompje haalt het er weer uit.

En daar wringt de schoen wat mij betreft. Die CO2-vastlegging is namelijk dubieus, want op geologische schaal gezien met zo’n honderd jaar vrij tijdelijk. Het is dus eerder een vertraging van uitstoot dan vastlegging. Bovendien is de hoeveelheid gebonden koolstof erg gering. Volgens een ge•nterviewde bij Vroege Vogels zou het Klimaatbos de uitstoot van 2.000 huishoudens compenseren. Van de zes miljoen. Hoort u ‘m sissen, die druppel?

Het Klimaatbos helpt dus niet voor het klimaat. Maar anders dan vrede in het Midden-Oosten of een einde aan de Koude Oorlog, is klimaatverandering een proces waarbij ieder zijn steentje kan en moet bijdragen. Het is verleidelijk te denken dat een boom planten het klimaat goed doet, maar het geld was beter besteed aan een goede fiets, een treinkaartje, een houtkachel, een dikke trui, woningisolatie en spaarlampen. Zolang dat onvoldoende gebeurt, is het Kimaatbos niets anders dan een rad dat we onszelf voor de ogen draaien.

Het appelboompje heeft het niet gehaald, maar de vriendschap wel. Iedere keer als ik bij het gras maaien mijn voet verzwik in de kuil die de boom heeft achtergelaten, wordt ik herinnerd aan mijn vriend met zijn goede wensen.

copyright © Het Inzicht / Jos Wassink, 2008