Lelijke eendje

VROM.nl, feb 2008

Lelijke eendje

Nederlands’ meest milieuvriendelijke huis moet tegen de vlakte, zo las ik in de krant. Een slepende affaire rond het ecologische zelfbouwhuis van ir. Jan Husslage in Steenwijk heeft geresulteerd in een gerechtelijke onteigening en teruggave van het bouwkavel aan de gemeente Steenwijkerland.

Vorige zomer bezocht ik Husslage voor een radioreportage. Het was een mooie meidag. Husslage zat aan de houten keukentafel en at een sneetje brood met jam, zelfgemaakt natuurlijk, met een beker thee. Halflang grijs haar met een verzorgd baardje, een tanig lichaam en indringende ogen. De ingenieur legde op dat moment ‘de laatste hand’ aan zijn bijzondere huis.

In de keuken, waar we dan zitten, staat een grote houtkachel voor het bouwafval en de muren zijn er dik. Elders is de constructie vooral van hout en juist heel licht. Husslage houdt niet van baksteen; die kosten naar zijn smaak teveel energie om te maken. De zolder is een open constructie waar de wind tussen de planken door kan waaien. De ruimte dient, zolang het weer het toelaat, als een veranda. Wanneer het ‘s winters koud en guur wordt, trekt Husslage zich terug in de keuken.

Het leek in het begin zo’n leuk idee. In 2003 nam de gemeente Steenwijkerland het initiatief tot een ecowijkje. Bewoners zouden er samen bouwen en samen wonen in natuurvriendelijke huizen. Helaas was daar weinig animo voor, zodat natuurvriend Husslage zich meer en meer omringd zag worden door luxe nieuwbouw. Een zonnepaneel hier en daar is de enige herinnering aan de ideologie van weleer.

De ecowoning van Husslage werd zo het lelijke eendje van de wijk. Buurtbewoners spraken van ‘de prairiewoning’ of kortweg ‘het krot’. Irritaties over aanhoudende bouwactiviteit namen toe, de spanningen groeiden en Husslage was ‘niet altijd even communicatief’, zegt wethouder AndrŽ van de Nadort. Eerlijk gezegd hield Van de Nadort zijn hart wel eens vast. Vooral met oud en nieuw was hij benauwd geweest voor brandstichting.

Husslage en gemeente waren vorig jaar al in een lange gerechtelijke procedure verwikkeld over de vraag of de gemeente het kavel kon terugvorderen. De eiser wees erop dat een koper contractueel verplicht is binnen twee jaar na aankoop van een kavel de bouw afgerond te hebben. Husslage was al vier jaar aan het werk. En omdat de woning zo afwijkend was, ontstonden er vaak onduidelijkheden over de draairichtingen van deuren, over de isolatie van de kachelpijp enzovoorts. Een ecologisch experiment blijkt moeilijk in regels te vangen. Bovendien ging het eigenlijk helemaal niet om de bouwtermijn, maar om de acceptatie van een excentriekeling.

De verhoudingen in de wijk zijn inmiddels zover verzuurd dat ik inschat dat de ingenieur aan het kortste eind zal trekken. Mocht het tot sloop komen, dan verdient hij een nieuw stuk land en een forse schadeloosstelling. Want laten we wel wezen: Husslage is de enige echte ecopionier. Zijn tragiek is dat de middelmaat hem heeft overwoekerd.

copyright © Het Inzicht / Jos Wassink, 2008