Warmteput

VROM.nl, maart 2006

Warmteput

Kijk, zegt Stef Huisman en hij wijst naar de rokende elektriciteitscentrale aan de horizon, dat wordt onze concurrent. En eerlijk gezegd: hij bakt er niks van. Hooguit veertig procent rendement, alle CO2 gaat de lucht in en alle warmte naar de rivier. Goed beschouwd is het een schandaal.

Na alle gesomber over smeltende ijskappen en halfwassen klimaatafspraken heb ik soms dringend behoefte aan goed nieuws. In die stemming las ik een bericht over energiezuinige kassen en besloot ik er achteraan te gaan.

Stef Huisman, kweekt kantoorplanten in het Gelderse Huissen en heeft een droom. In zijn droom voorziet hij de buurt niet alleen van planten, maar ook van licht en warmte. Een buurtcentrale bij de kassen levert stroom op het moment dat die het duurst is: tussen zeven en negen ‘s ochtends. De centrale brengt de kas op temperatuur en de CO2 uit de schoorsteen doet de planten sneller groeien. Van de kleine centrale wordt alles gebruikt: elektriciteit, restwarmte en stookgassen. Stef Huisman droomt niet alleen van de kas als energiebron, hij werkt er ook hard aan.

Zo’n kas is eigenlijk een enorme zonnecollector, weet ook tuinder Theo Ammerlaan uit Berkel. `s Zomers warmt een kas `s ochtends vliegensvlug op. Vroeger zetten ze dan de dakluiken open om de hitte kwijt te raken. In de gesloten kas van Ammerlaan gebeurt dat niet meer. Zodra het er te warm wordt, treedt een systeem in werking dat de kas met grondwater koelt en de warmte in de bodem opslaat. Aan weerszijden van het bedrijf zijn twee verschillende grondwaterlagen aangeboord om warmte en kou in op te slaan. Normaal is grondwater zoÕn twaalf graden, maar na de zomer is het water in de warmteput achttien graden geworden. Daarmee verwarmt Ammerlaan zijn kassen weer en reduceerde hij het gasverbruik van zijn bedrijf Themato met 36 procent.

De glastuinbouw is een energiehongerig sector; maar liefst tien procent van het nationale gasverbruik gaat naar de kassen. In 2002 is afgesproken dat nieuwe kassen vanaf 2020 geen fossiele brandstoffen meer verbruiken. Er zouden ‘doorbraken’ moeten komen om dat te halen. Maar het loopt sneller dan verwacht.

Nog geen vier jaar na de aftrap staat de kas van de toekomst in Huissen: warmtepompen (die net als een koelkast aan de ene kant warmte produceren en aan de andere kant kou) zo groot als zeecontainers en ultrafijne warmtewisselaars. Wevers uit Almelo maken ze uit ragfijn koperdraad tussen millimeterdunne buisjes.

Tegen de tijd dat u dit leest is de kas in Huissen in bedrijf genomen en praat Stef Huisman met een bank over de bouw van driehonderd woningen rond vijf hectare glastuinbouw. De bewoners houden het ‘s winters warm door de opgeslagen zomerzon. Geen CV-ketel meer nodig. Zo wil iedereen wel een tuinbouwer om de hoek. Voor verse tomaten en warme voeten.

copyright © Het Inzicht / Jos Wassink, 2006