Het Finse Model

Het Finse Model
VPRO Tegenlicht / 53 min / 14-09-2003
Afgelopen voorjaar viel Nederland uit de toptien van de meest innovatieve economieën, waartoe het -tot dan toe- als vanzelfsprekend had behoord. De Finse kenniseconomie voert, met Nokia als vlaggeschip, de lijst aan. Vandaar dat ‘Het Finse Model’ veel aangehaald wordt als voorbeeld voor Nederland. Maar hoe werkt dat model eigenlijk? Wat zijn de achterliggende ideeën? En wat kan Nederland daarvan leren?

VPRO TEGENLICHT – TRANSCRIPT
AFL. HET FINSE MODEL
DOOR JOS WASSINK EN GER WIEBERDINK
TAPE D064-26832
DUUR 53:49

00:00 LEADER TEGENLICHT

00:23 ROLLENDE HIGH TECH BAL DOOR GANG
MUZIEK NUSPIRIT / HELSINKI

PROF. HENK VOLBERDA:
We zien dat de grote multinationals als een Philips en een Shell en een DSM, dat veel van de innovatie al niet meer plaatsvindt in Nederland.

BAL ROLT VERDER

PROF. BRAM NAUTA:
Wat mij betreft mag er veel meer dynamiek in het onderwijs. Dus aan de onderkant lekker praktisch en niet teveel theorie en aan de bovenkant maak het maa lekker moeilijk. Als je het niet kunt, ga maar naar een andere school.

BAL ROLT VERDER

JOHAN HELSINGIUS:
If you realy want to encourage innovation, you have to encourage your innovators, you have to make them the role models.

BAL ROLT VERDER EN KOMT TOT STILSTAND

COMMENTAAR (stem Frank Wiering):
Afgelopen voorjaar viel Nederland uit de toptien van de meest innovatieve economieën, waartoe het -tot dan toe- als vanzelfsprekend had behoord.

RIJER NAAR EN LANGS HIGH-TECH GEBOUW (NOKIA HEADQUARTERS IN ESPOO, FINLAND)

VERVOLG COMMENTAAR:
De Finse kenniseconomie voert, met Nokia als vlaggeschip, de lijst aan. Vandaar dat ‘Het Finse Model’ veel aangehaald wordt als voorbeeld voor Nederland. Maar hoe werkt dat model eigenlijk? Wat zijn de achterliggende ideeën? En wat kan Nederland daarvan leren?

TITEL OVER BEELD: HET FINSE MODEL
(01:20 – 01:26)

EINDE MUZIEK

01:30 NEDERLAND
INT. ELEKTROLAB. UNIVERSITEIT TWENTE

PROF. BRAM NAUTA,
CHIP-ONTWERP, UNIVERSITEIT TWENTE:
Kenniseconomie is dat het geld verdiend wordt met kennis, dus hoogwaardige industrie waar je veel kennis voor nodig hebt en niet laaggeschoold werk zoals nu bij de transportsector. Nederland transportland dat lijkt me helemaal geen verstandige keuze, want dan is Nederland een groot stuk asfalt of een grote haven. Hoogwaardige kennis, daaruit industrie ontwikkelen, dingen maken die anderen niet kunnen maken.

PROF. HENK VOLBERDA
STRATEGISCH MANAGEMENT, ERASMUS UNIVERSITEIT
We zien dat de grote multinationals als een Philips en een Shell en een DSM, dat veel van de innovatie al niet meer plaatsvindt in Nederland maar uitbesteed wordt in kenniscentra elders. Dat veel ingenieurs en technici niet meer uit Nederland worden gehaald maar de goedkope kenniswerkers uit India worden gehaald en dat is natuurlijk een zeer bedreigende ontwikkeling. En uit het onderzoek dat wij gedaan hebben naar de concurrentiepositie van Nederland, het zogenaamde global competetiviness report in samenwerking met Michael Porter en het World Economic Forum, ja daar zie je ook dat Nederland gezakt is van de achtste naar de vijftiende plaats. En dat zat met name in het vermogen van managers of nieuwe kennis te absorberen. Daar scoren we in Nederland heel erg slecht in, ook passie voor innovatie bij bedrijven daar scoren we heel erg slecht in. De beschikbaarheid van kenniswerkers scoren we ook heel slecht in. En waar we ook slecht in scoren is de bureaucratie en dat het heel lastig is hier om nieuwe ondernemingen op te richten.

STUDENTEN STROMEN BINNEN IN GROTE COLLEGEZAAL

PROF. BRAM NAUTA:
In Nederland is het onderwijs best wel vlak. Dus aan de onderkant moeten de mensen allemaal theorie leren terwijl ze liever wat met de handen doen. Er is dus een tekort aan mensen die wat met de handen kunnen, maar ze moeten met het hoofd werken op school. Dus er vallen ontzettend veel mensen uit op het VMBO. Op het VWO hebben de slimmerikken vervelen zich. Het is te makelijk daar omdat iedereen het maar moet kunnen halen dus wat mij betreft mag er veel meer dynamiek in het onderwijs. Dus aan de onderkant lekker praktisch en niet teveel theorie en aan de bovenkant maak het maa lekker moeilijk. Als je het niet kunt, ga maar naar een andere school. Het is gewoon te grijs. En zeker wiskunde is afschuwelijk op dit moment op de middelbare school. Als de studenten hier komen weten ze bijna niks meer. Het is helemaal genivelleerd.

COLLEGEZAAL STROOMT VOL, COLLEGE BEGINT

PROF. HENK VOLBERDA:
Die toegankelijkheid in Nederland is natuurlijk een groot goed. Ik denk het goed is dat zoveel mogelijk studenten deelnemen aan het hoger onderwijs. Alleen moeten we wel die kwaliteit in de gaten houden.
Er is de laatste decennia in Nederland toch wel heel veel gesneden in die onderwijsbudgetten en dan bedoel ik met name dat universiteiten en hogescholen zijn afgerekend op hun ‘output’. Als je op ‘output’ gefinancierd wordt, moet je zorgen dat mensen snel door het proces komen en wat je dus ziet is dat docenten worden afgerekend op het feit of ze in staat zijn het onderwijs haalbaar te amekn voor studenten.
In Nederland is de afgelopen jaren veel geinvesteerd in de zogenaamde studeerbaarheid. Kortom, studenten moesten de vakken kunnen halen om maar in die vier jaar door dat programma te kunnen lopen.

PROF. BRAM NAUTA:
Onderwijs wordt nu iets minder bezuinigd maar het is al helemaal kapotbezuinigd een paar kabinetten geleden. Dus er moet eerst een herstelslag komen en dan zijn we er nog steeds niet. Dus er moet een heleboel moeite gedaan worden, geld erin pompen om te investeren voor de kenniseconomie. En het is een hele lange weg om die hier te krijgen.

AUTO ARRIVEERT BIJ HIGHTECH GEBOUW

PROF. BRAM NAUTA:
In Finland zijn ze jaren tachtig overgestapt op een kenniseconomie. Het heeft 20 jaar geduurd en nu hebben ze die en moeten ze die zien vast te houden. Heel knap. Wij hebben nu een beetje kenniseconomie maar nog lang niet zo goed als Finland. Wij willen daar naartoe, dat lijkt me ook waar, dus kunnen we van hen leren.
In de jaren tachtig hebben ze daar begonnen met een kennisplatform wat we hier nu ook willen gaan opstarten om de oude economie richting kenniseconomie te krijgen. Dat is ze behoorlijk gelukt. Het Nederlands onderzoek is van hoog niveau: veel publicaties van hele goede kwaliteit, maar de toepassingen zijn nihil, erg weinig. Ik denk dat er tussen die gap tussen het goede wetenschapelijke onderzoek en het echte probleemoplossen dat die moet worden gevuld en daar kunnen we leren van Finland.

06:07 FINLAND
MUZIEK: SIBELIUS / FINLANDIA

RIJER LANGS BOMEN EN WEGWIJZERS RICHTING NOKIA,
VERSNEDEN MET ZWART-WIT MATERIAAL VAN HOUTKAP EN TRANSPORT VAN BOOMSTAMMEN DOOR RIVIEREN.

REINO OJALA,
EX-WERKNEMER NOKIA EN PARLEMENTSLID:
Eind 1860 verplaatste Fredrik Idestam
de pulpfabriek van Tampere…
…naar Nokia, waar we nu staan.
Later werd dat ‘n papierfabriek,
die langs deze rivier stond.
En rondom die fabriek groeide Nokia
van ‘n dorpje uit tot ‘n middelgrote stad.
Idestam kocht de eigendomsrechten
van de rivier op.
Het water leverde de energie
die nodig is voor de industrie.
Om die reden kwam ook de rubberfabriek
vanuit Tampere hier naartoe.

MUZIEK: SIBELIUS, SPRINGSONG

ARCHIEFBEELDEN NOKIAFABRIEKEN WAAR PAPIERPULP, RUBBER EN KABELS WORDEN GEMAAKT (uit: The Nokia Saga, YLE)

YRJÖ NEUVO, VICE-PRESIDENT NOKIA
We had paper and pulp, toilet paper and so on, soft tissues, tissue paper. We had rubber obviously, tires, boots, cables. We had hydro-electric powerplants, aluminium profiles, electrical wholesale, many other things haha.

MUZIEK: SIBELIUS #3 (Springsong) 0:13 – 0:58
BEELDEN Z/W TV-FABRIEK (Stock.12)

REINO OJALA:
Eind jaren 1970 nam Nokia
de beslissing…
…om de pulpfabriek, de houtzagerij
enzovoort te sluiten.
Daar werd om financi‰le redenen
toe besloten.
Men wist dat als gevolg daarvan
de werkgelegenheid in de industrie…
…halverwege de jaren ’80 zou afnemen.

FABRIEK IN RUÏNE
MUZIEK SIBELIUS #2 (Swan of Tuonela), laatste minuten

JUHANI KUUSI,
TECHNOLOGIESTRATEEG NOKIA:
I was so clearly understood in Finland that we have to create also new industries. We had wood based industry and metal industry and then we had enegry crisis we had.. and we saw the dawn of information technology and there was.. there was enthusiasm in this respect both in public sector and in industry.

NOKIA HOOFDKANTOOR
DEUR ZWAAIT OPEN EN DAME VERWELKOMT:
Hi, Welcome to Nokia House. Would you like to follow me in?

IN DE LIFT:
Nokia House is located in Espoo in the greater Helsinki area and it employs around 2000 people here.

08:59 AMSTERDAM

MAN LOOPT OVER GRACHT

JOHAN HELSINGIUS,
FINS INTERNET PIONIER:
What really struck me comparing the Dutch culture and the Finnish culture was how much the Dutch are really relying on safety in numbers and trying to be part of a bigger group. And with the Fins it’s almost the exact opposite.
Lat’s say a Fin has a great idea and he goes and talks to other people about it. And they say it won’t work. Then he just goes off in his garage and makes it work and proves that it really does work. Well as a caricature the Dutchman talk to all his friend and if they all say it’s a good idea then he might do something about it but if one of them sais it’s not a good idea, he probably let’s go.

09:40 RONDLEIDING NOKIA HQ
PR-DAME (Miia Puoskari):
Now we’re actually inside the Nokia Headoffice. All the people working here have connections worldwide, minute to minute, hour to hour, providing good quality stuff for the mobile users.
<RINGTONE>
Sorry. This is the mobile life.
Miia Puoakari.

JOHAN HELSINGIUS:
So Finnish industry really had to look for alternatives. In stead of making big icebreaker ships they needed something that a much bigger audience out in the world would buy and hightech proved to be that one.

PROF. BRAM NAUTA:
In de crisis van de jaren tachtig is in Nederland enorm bezuinigd. Bestek 81, iedereen kent het nog wel: flink bezuinigen, niet teveel geld uitgeven en de boel in de hand houden terwijl in Finland men toch iets meer lange termijn visie had. En daar zijn ze toen met zo’n innovatieplatform begonnen waar we nu twintig jaar later in Nederland over durven te denken.

PROF. HENK VOLBERDA:
Ik geloof dat we in Nederland zeker nu we te maken hebben met economische neergang eigenlijk veel meer het accent leggen op efficiency en kostenverlaging, noodgedwongen, en dat bedrijven en dat blijkt ook weer uit dat global competiteviness report, dat bedrijven geen goede innovatiestrategie ontwikkelen. Wat bedrijven eigenlijk doen is kijken naar de buurman: Oh, gaan zij ook kostenverlagen, gaan zij ook snijden in de personeelsomvang, ja misschien moeten wij dat ook maar doen. En je zag ook dat dat gewaardeerd werd door de beurs. Kortom het is een groot niveau van kuddegedrag, mer van hetzelfde en de innovatie schiet erbij in.

11:15 TECHNOLOGIEBELEID

OPZETTEN GSM MAST (uit Nokia Saga, YLE)

PEKKA HIMANEN,
AUTEUR ‘THE FINNISH MODEL’ (samen met Manuel Castells)
One important phase in the Finnish technology history was the development of open mobile communication standards. First the NMT network and then the GSM network. And in both phases the state pushed Finnish companies in this direction and also provided some critical funding for the development of the GSM network for example. So, it’s a cooperation between the private and public sectors.

VERVOLG OPZETTEN GSM-MAST

PEKKA HIMANEN:
The Finnish development has been very much led by the science and technology policy council. Which, in different form, dates back to the early eighties. And the idea is that there must be a conscious national policy if you want to be an innovative country.

MINSTERIE VAN ONDERWIJS IN HELSINKI,
TLT BEELDEN EN OPEN RAAM, BORDJE, CU LAMP

PROF. HENK VOLBERDA:
Dat hebben ze collectief aangepakt door te gaan investeren in beter onderwijs, betere samenwerking tussen kennisinstituten, universiteiten en bedrijven en dat heeft ertoe geleid dat Finland een aantal succesvolle bedrijfstakken heeft opgebouwd met name in de telecommunicatie, mobiele telefonie.

ARVO JÄPPINEN, DIRECTEUR GENERAAL
ONDERWIJS EN WETENSCHAPSBELEID
From the beginning, the council, was composed of politicians, high level politicians, prime minister heading the council and key ministers from government.
– Such as?
Minister of finance, minister of trade and industry.
– And minister of education.
Yes ofcourse. And then there were members from the university sector and from the research institutions plus then representatives of business and industry. So that was a very good combination: three strong partners were putting the efforts together.

RONDDRAAIENDE OPNAME VAN BINNENPLAATS MINISTERIE

– So can you say that politics sets the agenda and science delivers?
<zucht> Well, not so much. Because it’s a joint decision making process taking place in the council. Joint means that all the partners are involved. That’s very important. If politicians would say to the scientists and those people: ‘Please do that. Exactly.’ They say ‘why’. But when they are involved in the same council, OK, we are involved, we are committed, we do it together. That is the psychology of decision making as well. There are governments, strong governments in the world who are makingstrict decisions on how to allocate financing for research, but it’s notworking very well because they need the commitment of those people who are responsable for the research in practice. That’s a psychological thing.
We are not afraid for that because we are a small country, we must do all the things together and we must work together to the same direction. That’s no … Without that we wouldn’t be such a good country. <smile>

INT. GANG IN MINISTERIE MET OPBLAASLAMP

PEKKA HIMANEN:
The key elements in the Finnish model are first that the state has a conscious national research and development policy, that you increase the research and development investment and you invest it through dynamic agencies, not bureaucracies.
Secondly, you develop a strong education system that provides that creates equal opportunities for people to get a high level education. And this has been the case in Finland, the OECD studies show.

WS kruispunt Ministerie van Onderwijs

JOHAN HELSINGIUS:
There is a general concensus in some things and in sort of the general directions but in specific focus areas it’s very clear that it’s been driven by people seing what is succesful, what gets used and what produces practical results. In that sense I believe there is a cultural difference in that the Fins really value practical results very highly. Theoretical results are interesting but it is only when it’s turned into something practical that it really is valued.

PROF. BRAM NAUTA:
Zo’n STCP zoals in Finland als sinds twintig jaar, tot op de dag van vandaag ken ik dat niet in Nederland. In Nederland is niet zo’n zwaar overleg. Neen.

PROF. HENK VOLBERDA:
Hier in Nederland vraag ik me wel eens af of innovatie wel zo’n prioriteit heeft en we zijn nog steeds een land van kooplieden en als je kijkt naar de strategie van Nederlandse ondernemingen is die vaak toch gericht op efficiency, kostenverlaging en meer van hetzelfde en richt men zich op korte termijn winstgevendheid.

JOHAN HELSINGIUS:
The Dutch have the luxury of being very strong in international trade, in logistics, in many other things. Banking for example. They have many legs to stand on, The Finnish industry didn’t have many legs and that’s why they had to focus on creating a few really strong legs. Well the Dutch really have a situation where they can build on the existing legs and also reinforce the knowledgebased ones but it’s not going to be the dominanting one probably. But of course there is lot’s of space to improve on that side in the Dutch system.

17:17 PAIVOLA

TOTAAL GEBOUW
TITEL: PAIVOLA, ELITESCHOOL VOOR WISKUNDIG TOPTALENT

Outi Rajamaki begint piano-concert: Chopin, Inpromptu

PAN NAAR DDS OP BED MET LAPTOP
DDS RIINA
SHOTS VAN WISKUNDELES KLASSIKAAL

OUTI RAJAMAKI, LEERLINGE PAIVOLA:
I live in Helsinki, so I was going to one school there where they teach mathematics, but then my father had heard about this school and he told me and I get excited and I came here and did the tests and I get in.

MIKKO HURSKAINEN, LEERLING PAIVOLA
First time I heard about this place from my study council and he recommended this to me.

NIKO LIIKANEN, LEERLING PAIVOLA
I heard this school from my mathematics teacher and I thought I’d try this out and I entered the school because I was good enough to here.

GROEP LEERLINGEN STAPT IN VW-BUSJE

JUHA VOURINEN,
DIRECTEUR PAIVOLA:
This school is quite old, it was founded 110 years ago and it’s a boarding school, all our students are living with us and also they are highly motivated and very willing to work.

VOLG BUSJE

JUHA VUORINEN:
This school gets money from Nokia company and with that money we are able to give study places for our mathematical students free. So they don’t pay, they pay some small amount of money but almost nothing.

AANKOMST BUSJE BIJ NOKIALAB

JUHANI KUUSI:
Why Nokia is participating in this project? It is first of all that we try to boost the level of mathematics education and level of methematics among students in Finland because it is very important. And also to make mathematics more attractive among student. Then, secondly, ofcourse when we give the practice work for students, we get to know how they think and what they can in programming and using.. using various devices in information technology.

JONGEN MET FOTOFOON ACHTER GROTE PC

JUHA VUORINEN:
‘Learning by doing’; it’s an old idea. It helps to keep your motivation if you can practice what you have learned and you can work with things what you just learned at school so ofcourse it means that learning is more real and you are living in a real world and not so that there is the educational system and there is working and they have nothing to do with eachother.

OUTI AAN WERK MET GELUIDSEFFECTEN

OUTI RAJAMAKI:
I like working, I really do. I have a great work; I can make music so I don’t have to think so much, I like music very much so it’s good for me.

NIKO AAN HET WERK (PAN VANAF FORMULES OP BORD)

NIKO HURSKAINEN
You have to solve problems, but when you like solving problems it is fun and relaxing and makes you feel good when you know how to solve that thing.
I like the job.
– What do you do at Nokia?
I code programs and demo’s.
There is nothing else to say. That’s secrets to the company.

JUHANI KUUSI:
– Don’t you think students of 16, 17 years old are a little too young for secrecy?
No, it is so that thay carry out some limited programming or something connected with music, ringing tones and some programming, limited programming work and I think it is, it is very fine for them when they can say that this is a secret.

INT. BUSJE TERUGREIS
CU Katiana en 3-SHOT
TELE AANRIJDEN BUSJE

– Does Nokia have a say in the curriculum as well?
JUHA VUORINEN:
No, no. We decide who are the students, who are the teachers, what’s the curriculum and so on.

JUHANI KUUSI:
This is responsability for this school. We give the… this practical work, work practice but ofcourse we communicate. But also within this work practice we give some education of elements in programming and mathematics.

JUHA VUORINEN:
I have never heard a word from Nokia-side that we should change our curriculum and that we should choose this student and not that student. They understand that that is our duty.

PIANOSPEL CHOPIN
SCHOLIER LOOPT OVER TERREIN PAIVOLA

23:37

JOHAN HELSINGIUS:
There is the danger that it gets dominated by a single company and too much focussed on it. But on the other hand on that level there is not that much influence that Nokia can have on schoolkids. I mean they won’t go believing that a mobile phone is the only thing in the world. So I think it actually is a good idea and it encourages the gifted people, but of course you have to watch out for the dangers and make sure that corporations don’t get too much control.

PROF. BRAM NAUTA:
Het is natuurlijk in Nederland helemaal niet gebruikelijk. We hebben zelf ook sponsoring, we hebben buitenlandse studenten die de laatste twee jaren van hun studie doen gewoon keihard gesponsored door het bedrijfsleven. Die bedrijven willen ze later wel in dienst nemen. Ons afstudeerwerk wordt al gesponsored door bedrijven, in feite doen we het al. En waarom de midelbare school niet? Ik heb daar geen moeite mee, mits je wel aan je onderwijsregeltjes blijft voldoen. Dus je moet wel je kwaliteit afleveren, maar ik denk eerder dat de kwaliteit te hoog komt liggen dan te laag.

BAL ROLT DOOR GANG EN KNAL TEGEN EEN STOEL AAN

24:35 TECHNISCHE UNIVERSITEIT HELSINKI

TOTAALBEELD CAMPUS, BORD, TRAP

JOHAN HELSINGIUS:
There needs to be a strong interaction between research and the actual users and the industry is probably the best mediator there. Something we see so much in research that there is a real search for feedback on what is really relevant, what really works out there in the market. You can very easily work in your chamber and come up with some wonderfull ideas but unless they get tested in the market you never know if it’s really going to work.
And again there I think we do see the pragmatism of the Fins that also emphasis practical results. You can come up with a wonderful thesis and people will say: okay, but what can you use it for. And that’s the real criteria: can you really use it for something.

MAN (PANU HARMO) LOOPT DOOR GANG EN LABORATORIUM BINNEN WAAR EEN ROBOT STAAT. HIJ VERTELT:

PANU HARMO, ROBOTICA
TECHNISCHE UNIVERSITEIT HELSINKI:
This a garden robot called workpartner. It’s actually a working partner that you communicate with by speech, by gestures, by pointing to objects. And you tell the robot what to do. And while doing the work, the robot is moving either with the tires, with the wheels, or it can lift and walk with the legs. Or actually do both of them at the same time and then it is actually skiing. So it is a skiing workpartner, meant for light work in gardens, cleaning the streets and so on.

INTERMEZZO: robot volgt balletje

PANU HARMO:
There are certain things at homes that need to be helped from outside. OK, who are the people needing that kind of help. Is clearly people with disabilities and maybe senior citizens.

STOFZUIGROBOT OM DE BOCHT

PANU HARMO:
I think the Aibo dog as a toy robot is already in homes and the vacuum cleaning robots that have come to the market in the last year, they, I would say, they are robots and now their intelligence and their ability to see and communicate with people are.. is going to be increased all the time. So they will be, there will be many lines of robotics that will be coming into homes.

DOLLY ROLLO IN BEJAARDENHUIS

MUZIEK NUSPIRIT #3

PROF. RAIMO KANTOLA, NETWERKTECHNOLOGIE
TECHNISCHE UNIVERSITEIT HELSINKI
Since our area is comunications engineering and networking technology we have a lot of interaction with the industry. In terms of funding, at the moment, maybe some 5% of the funding comes from the indutry. This has varied over the past five years. Anything between 5 and 10%. One of the funding sources is certainly Nokia, one of the big companies in this business, but there are other companies also.

MUZIEK REPRISE
CU SCHERM ; CU MEISJE ; CU JONGEN
DIALOOG ACHTER DE COMPUTER (ONVERTAALD FINS)

PROF. RAIMO KANTOLA:
During the seventies it was sort of political incorrect almost forbidden to do cooperation with the companies and get funded by companies. That changed gradually over the eighties and particularly during the nineties.
It’s only natural that the academic institution should be relevant in society by cooperating with the industry.

YRJÖ NEUVO
VICE-PRESIDENT NOKIA
In order to be able to collaborate with the industry, you have to have own independent basic research very strong. So that you have something to sell also in this applied research. If you are.. if you are depleted of your own ideas, industry is not anymore interested about you. So it is in the industries interest also that the basic research at universities are in excellent shape.

CU BEELDSCHERM MET REFLECTIE

PROF. RAIMO KANTOLA:
The companies are not necessarily interested in funding research that is very closely tied to their direct basic interests. They do that sort of work themselves. Oftentimes what they want from the academic world is an alternative, somebody to talk to.

FS STUDENT DOOR ELEKTRONICAKAST (Kantola.23)

PROF. RAIMO KANTOLA:
Technology is not something we create simply for the sake of technology. The criteria how technology becomes usefull goes through the markets. The companies represent an understanding of how the markets work. What will be sellable. Therefore interaction with companies is very important, ensuring that we do relevant things.

SLOT MUZIEK: NUSPIRIT #3 1:15 – 1:34
CU ELEKTRONICAKAST
CU KEYBOARD
WS STUDENTEN

TOTAAL CAMPUS HUT

JOHAN HELSINGIUS:
I think it’s important that while researchers really see a value in working with the industry and getting practical results and that they really learn to put value on practical results in stead of just academic wonderful research. Likewise the industry needs to learn to use the academic research in a way that respects the academic freedom and takes the best from the academic research without crushing it, but also adapts to it in stead of trying to invent their own wheels all the time.

ROLLO DOOR GANG

30:48 NOKIA

GASTVROUW NOKIA LEIDT ROND:
Well this is true history here, this is the first GSM-phone in the world. A bit chunly but some of us likes it. Ha-ha. Oh my God, it doesn’t even fit in.

JOHAN HELSINGIUS:
Nokia is the perfect example of something that actually had a small internal radio communications department for internal needs that was turned into a major mobile phone manufacturer by basicallyacquiring the right technology, trying to find the right people from inside the company and outside the company and really focus it solely to produce products for an external market in stead of an internal market.

TOTAAL TOP VERDIEPING NOKIAGEBOUW

YRJÖ NEUVO,
VICE-PRESIDENT NOKIA:
Inovations here is responsability and privilige of everybody, irrespective of what is your work. So everybody can innovate and that is the way how the compnay can renew itself.

MIIA PUOSKARI:
In the old times we only had mobile phones that were used for speaking, talking. Basic phones. Like this. Then there were messaging. Nowadays the messaging devices had been developing into phone looking true messaging devices.

YRJÖ NEUVO:
Sometimes we say that jazzband is a good rolemodel describing our corporate culture. It means that you are playing a certain tune, it means the company has a certain direction and they want to go in this direction, but everybody can innovate. Like in a jazzband.

MIAA PUOSKARI
DEMONSTREERT TELEFOON MET INGEBOUWDE CAMERA
Let’s see if we can take pictures as well.

YRJÖ NEUVO:
We can put out teasers or we can show the direction and how would you like this but it’s ultimately the end user, normal person who will decide what will fly and what will not fly. So out of the many, many different combinations that are.. that we could implement technically, we have to be able to somehow understand what will be the ones that will be appreciated by the normal person.

EXT. TOTAAL

JOHAN HELSINGIUS:
You see that they have moved from an industrial market to consumer market and in consumer marketit’s all about trends. You have to come up with ways to get people to change their mobile phone every year. Or every week if you’re really lucky. You have to come up with new features all the time that make people want to buy a new product in stead of holding on to the old one. That’s the only way to be generating new business.

NOKIA DAME, MIIA PUOSKARI
DEMONSTREERT TELEFOON MET MP3-SPELER
Music of course. Never forget the music.
Just listen to it.

PROF. HENK VOLBERDA:
Wij noemen dat heel mooi ‘hypercompetition’ dat betekent dat er niet meer sprake is van traditionele concurrentie waar bedrijven een houdbaar concurentievoordeel hebben en en pbepalldproduct ontwikkelen en dat helemaal uitmelken en tien jaar een concurrentievoordeel hebben. Nee, in de mobiele telefonie is sprake van hyperconcurrentie; er is alleen maar sprake van een tijdelijk concurrentievooordeel dat continu wordt afgebroken door acties van de concurenten.

PROF. BRAM NAUTA:
Als je ook maar even stilstaat in die markt ben je weg, dus je moet altijd maar blijven hollen in die technologie. Als je maar even stil staat ben je binnen een jaar ingehaald door de rest van de wereld. Dus je mag niet zelfgenoegzaam achterover leunen en denken: ik heb een mooi marktaandeel, het is wel goed zo. Absoluut niet. Het gaat door, het is en race.

NOKIA DAME MIIA PUOSKARI HEEFT NOG EEN ANDER SPEELTJE:
And of course we have gaming.
Let me just show you.

PROF. HENK VOLBERDA:
Waar het naartoe gaat is dat je niet zozeer meer concurreert op grond van een product, maar je concurreert op grond van een bepaald kennisrepertoire wat je je als onderneming hebt eigen gemaakt waardoor je continu nieuwe produkten en diensten kunt ontwikkelen.

PROF. BRAM NAUTA:
Camera’s en telefoons, beweegbare beelden straks, telefoons die talen kunnen vertalen, dus je praat Nederlands en er komt Engels uit aan de andere kant. Komt er allemaal aan.

BAL ROLT NAAR CAMERA

34:34 TEKES

TRAM RIJDT VOOR HET PAND LANGS,
TITEL OVER BEELD:

Technologiefonds Tekes koppelt onderzoekers en ondernemers

MAN BELT IN LOBBY:
Er is een Fins bedrijf
dat Singapore als testcase neemt.
Ik weet dat jullie hierbij betrokken zijn.
Het probleem is dat ik niet weet
hoe jullie het aanpakken.

VELI-PEKKA SAARNIVAARA,
DIRECTEUR-GENERAAL TEKES:
Tekes was established in 1983 and it was an idea of industrial people in Finland. It was a committee who gave a recommendation to establish an organsisation like Tekes and the challenge we were facing then was that we had quite a good education system, we invested in basic research a lot but we didn’t have funding mechanisms and other activities between basic research and industrial development. It was the idea to fulfill the gap.

MAN BELT IN HAL
De trend in Singapore is nu wireless en
alles wat met wireless te maken heeft.
Wij hebben nu ‘t idee…
…dat we ook iets met Java-technologie
en wireless moeten doen.

VELI-PEKKA SAARNIVAARA:
We get a lumpsum every year from the government and then we decide how we use it. So the council does not say: put your money there and there. They give general recommendations how to develop this total innovation system in Finland.

PORTIER WS

MAN BELT IN HAL
En dan dit: Als we het hebben
over wireless en Java-technologie…
…wie zijn dan in Finland de koplopers?
Singapore richt alles op de ontwikkeling
van wireless-technologie.
Nu is alles wireless. Drie jaar geleden
was het nog breedband.
En wie is in Finland
de spil op dat gebied?

VELI-PEKKA SAARNIVAARA:
We decided that we had to increase the cooperation between companies and universities, we used this criteria that both companies and universities can get money or more money if they are cooperating and they know it when they are preparing their projects so they are looking after partners.

PANU HARMO, ROBOTICAGROEP
TECHNISCHE UNIVERSITEIT HELSINKI
In the beginning, it was a new thing that I had to start selling my ideas. I had to go around, I had to listen to people and I soon learned that these people want to play with these people, but these people don’t like this kind of project. So you had to learn the whole area.
So basically the research project is initiated by the university or other research institutes and the companies are kind of buying a ticket so that they can steer the game a little bit and watch it.

PROF. HANNU KARI, THEORETISCHE COMPUTERKUNDE
TECHNISCHE UNIVERSITEIT HELSINKI
Eighty percent comes from the government and then there must be at least two companies, which means that the compnay pays only one tenth of the whole project price and sometimes there is five or ten companies which means that they pay peanuts.

38:16 DEMONSTRATIE ROLLO ROBOT

PANU RIJDT DOOR HELSINKI,
ROBOT OP PASSAGIERSPLEK

PANU HARMO:
Tekes was starting a program called iWell; wellbeing and health, that is the contents of it. And that handled with systems for senior citizens.
So we had the technology, we had some ideas, we knew that there is need for this kind of systems and Tekes as a funding wanted to put their money in there and that then became the project.

REPRISE MUZIEK TOT SLOT
PANU TRAP OP, ROBOT ONDER DE ARM

PANU HARMO DEMONSTREERT ZIJN ROLLO ROBOT AAN EEN GROEP BEJAARDEN:

We hebben enkele robots ontwikkeld…
…en dit is een voorbeeld ervan.
Robots die je thuis kunt hebben.
Ze kunnen lopen…
…of op wielen rijden.
Of ze lijken op kleine dieren.
Zoals dat hondje van Sony, de Aibo.
De taak van deze robot thuis
is vergelijkbaar met die van de computer.
Het verschil tussen deze robot
en computers of mobiele telefoons…
…is dat hij zelfstandig kan bewegen.
Dus als u bijvoorbeeld thuis in nood
verkeert, als u bent gevallen…
…of u kunt zich om een of andere reden
niet bewegen…
…dan kan de robot naar u toe komen.
Of de robot kan naar ‘n speciale plek
gaan om ‘n foto te maken.
U kunt hem met ‘n afstandsbediening,
zoals van de televisie, besturen.
Met de robot, zoals u kunt zien…
…kunt u ook berichten verzenden.
Hier staat: Ik ben Rollo Robot.
U kunt ook ‘n bericht krijgen
van ‘n familielid, zoals uw dochter…
…of uw zoon, of kleinkind, dat de robot
ook voor z’n plezier gebruikt.
Hierop staat: Anni, vergeet niet
om 10 uur je medicijnen in te nemen.
Een mogelijkheid is dat van ‘n kalender
of van ‘n familielid een bericht komt…
…of van ‘n vriend,
en dat de robot u dan opzoekt.
U bedient de robot
met ‘n afstandsbediening of met spraak.
Het is net alsof je een hond
gaat africhten.
Dat je kunt zeggen: Hond, kom hier.
– Pas op, stoute hond.
Je kunt ook tegen die robot zeggen:
Stuur ‘n bericht naar mijn dochter
dat alles goed is.
– En als je zegt:
Aan het werk, niet luieren?
Zegt die robot dat of zegt u dat?
– Ik zeg dat tegen de robot.
Wij denken juist andersom.
Sommige mensen hebben moeite
om op gang te komen.
Dat heeft niets met leeftijd te maken.
De robot kan naar u toe komen
en zeggen: Ga aan het werk.
– Het is net of je iemand bij je hebt.
Ja. Hij werkt met spraak en geluid.
– Och, mijn kleine robotje.
Draai hem maar,
dan zien de anderen het ook.
Moet hij ‘n zachter omhulsel hebben?
– Nee, het is goed zo.
– Wat is het toch raar allemaal.
Daar kan ‘n oud mens
toch nooit mee leren omgaan.

42:19 PANEL

PROF. BRAM NAUTA:
Ik denk dat het overgrote deel van het universitaire onderzoek nu ook niet gebruikt wordt. Dus wat dat betreft lijkt de situatie in 1983 in Finland best op de situatie die wij hebben hier. We kunnen nog een hele grote gap vullen tussen het onderzoek en de daadwerkelijke toepassingen.

PROF. HENK VOLBERDA:
De beste indicator is toch wel een buitenstaander. Zo is onlangs de bekende strategie-goeroe Michael Porter die is door Economische Zaken naar Nederland gehaald en zijn inschatting was eigenlijk een zelfde in de zin dat Nederland heel erg productieve universiteiten heeft in termen van het aantal publicaties per wetenschapplijk medewerker, daar scoren we gewoon heel goed mee. Ook qua bedrijvigheid en toch zie je dat de samenwerking tussen bedrijven en onderzoeksinstellingen en universiteiten in Nederland gewoon slecht georganiseerd is; er is geen regiefunctie.

JOHAN HELSINGIUS:
It’s not a solution on it’s own. I think the whole idea of getting the industry and the research closer together is a good idea, and everything you can do to encourage that helps, and what Tekes has been doing has been a very good way of doing it. But that alone won’t solve the problem. It is one of the steps you have to take and you have to get the industry and the academic researchers much closer together, but you also need to create the infrastructure and culture around it to support it.

PROF. HENK VOLBERDA:
Ik vraag mij af of bij Nederlandse ondernemingen wel die passie voor innovatie die je in Finse bedrijven wel ziet en ook in Amerikaanse ondernemingen, een 3M, een Hewlett Packard, een Motorola, daar zie je toch een gotere passie voor innovatie. En Nederlandse ondernemingen zouden ook zelf meer kunnen doen om de innovatiesnelheid te vergroten. En dan denk ik dus niet allen aan en soort subsidiegever en die 80/20 regel, maar ook selectieregels in dit soort grote ondernemingen zelf. Bijvoorbeeld door ste stellen dat 70% van de omzet moet komen uit nieuwe of gereviseerde producten en diensten. Of dat 30% van het researchbudget vrij besteedbaar is. Met dit soort interne allocatieregels binnen grote ondernemingen kun je de innovatiesnelheid ook vergroten en zien bedrijvenook meer de toegevoegde waarde van investeren in kennis en innovatie.

PROF. BRAM NAUTA:
Wij werken enorm veel samen met de industrie, wij ontwerpen chips en een chip maken kost ongeveer 100.000 euro. Dus dat geld hebben we natuurlijk niet, dus we moeten wel die chips laten maken door de industrie en daarom maken we ook dingen die relevant zijn voor de industrie. En heel veel afstudeerwerk doen we in opdracht van de industrie. Dan vragen we van: hebben jullie nog een leuk technisch probleem waar jullie niet uitkomen, kijken wij er met een student naar.
– Bent u dan geen facilitait bedrijf voor de industrie geworden?
Neen wantwe doen wel de echte wetenschappelijke vraagstukken waar ze zelf abslouut geen tijd voor hebben of ook niet de kennsi. Dus we zoeken echt diep, gaan dingen diep uitzoeken, we komen ook vaak tot nieuwe inzichten, vaak publicaties en patenten, de opdrachten die studenten uitvoeren worden vaak ook echt gebakken in chips. En dat wordt dan later na wat aanpassingen ook echt in produkten gestopt. Dus een student kan zeggen: He, in die telefoon zit mijn schakeling, daar ben ik op afgestudeerd. Dat is ontzettend leuk. Dus misschien is het een beetje beperkend, maar ik denk je doet technisch onderzoek, het mag ook wel toegepast worden. Dat lijkt me toch het minste.

45:38 PAIVOLA

PAN DOOR GANG NAAR WISKUNDE-KLAS WAAR STUDENTEN ZELFSTANDIG ZITTEN TE WERKEN AAN INTEGRAALREKENING

JUHA VUORINEN,
DIRECTEUR PAIVOLA SCHOOL:
We have shown that our standard is very good. We have won many nationwide competitions. For example, this year already we have five medals in competetion in this country, we won mathematics, physics, computer science competition and so on. But that’s because we have freedom.

BEELDEN WERKENDE LEERLINGEN

– Is the education system in Finland is it based on equal opportunities or may the best win?

I think it’s equal opportunity if you think about young children but the older they are there is a competition and we choose best ones. Especially universities, they have their own tests and they choose the best applicants.

ARVO JÄPPINEN,
DIRECTEUR-GENERAAL ONDERWIJS EN WETENSCHAP
In the general upper secundary education, you must concentrate very much in order to get good results in order to get better opportunities to get in the universities.University entrance examinations and numerus clausus have a big effect on the upper secundary school.

MUZIEK CHOPIN KLINKT

BEELDEN LEERLINGEN AAN HET WERK

OUTI RAJAMKI,
LEERLINGE PAIVOLA:
I have many times said that I want to be a crime chemistry or something, but I don’t think that I can. But always can wish.

NIKO LIIKANEN,
LEERLING PAIVOLA:
I think I’m going to coding something to some firm. Maybe I’ll build up my own.

RIINA MOISION,
LEERLINGE PAIVOLA:
Ik wil al mijn hele leven lerares worden.
Dat is het enige dat ik wil.

TERUG NAAR PIANOSPEL

OUTI RAJAMAKI:
It isn’t that we don’t want to go to Nokia, but I think that all of us have many choices.

EINDE MUZIEK CHOPIN
GROOT TOTAAL VAN HET WITTE AUDITORIUM

48:13 PANEL:

PROF. BRAM NAUTA:
In Finland wordt gewoon het nerd-zijn gewaardeerd, of in ieder geval is het geen schande, en hier is het helemaal verkeerd. En ik zou graag wat meer aandacht voor de nerd willen hebben, want het zijn wel de mensen die onze toekomst moeten veilig stellen want voor iedere nerd hebben heel veel gewone mensen weer een baan. Ik zou zeggen: hou die mensen hoog, geef ze een uitdaging. Als iemand bijvoorbeeld heel goed is in wiskunde maar niet zo goed in talen zou ‘ie toch op een hoog niveau moeten kunnen studeren.

JOHAN HELSINGIUS:
In Finland, nerds are defintely much more socially accepted. And it is encouraged in a different way in things like mathematical, physical sciences for example are encouraged, computer sciences really strongly encouraged, engineering sciences are encouraged. And it is realised that there is a certain personality that might go with something like that and in a sense it is still cool to be a nerd in Finland.

BEELDEN ERASMUS UNIVERSITEIT

PROF. HENK VOLBERDA:
Ale je kijkt ook naar het beloningsbeleid, dan zie je dat uiteindelijk de traditionele manager beter beloond wordt dan de kenniswerker en vandaarook dat veel studenten de afweging maken: waarom zou ik me specialiseren in een kennsigebied terwijl eigenlijk het meest succesvolle carrierepad toch is een commerciele marketingfunctie.

JOHAN HELSINGIUS:
People have to understand that an engineer is just as valuable as a lawyer or a manager or whatever. The social standing of engineering and applied science needs to be raised. And that’s going to be a slow proces. Meanwhile there is lots of practical things that can be done like improving the cooperation between the industry and the academia.

BEELDEN ELEKTRONICA LABORATORIUM
UNIVERSITEIT TWENTE

PROF. BRAM NAUTA:
We zijn van 220 eerstejaars midden jaren tachtig teruggegaan naar 75. Wat in feite moet gebeuren is dat meer mensen techniek moeten gaan studeren, meer geld daarvoor om dat te gaan studeren. Ik zou zeggen: maak die studie gratis, geen collegegeld, niet moeilijk doen. Je verdient het later dik terug aan de belasting die die mensen gaan betalen. Het is gewoon investeren in de lange termijn.

TECHNICI AAN HET WERK IN HET ELEKTRO-LAB.

JOHAN HELSINGIUS:
I think the most important lesson to learn is that if you really want to encourage innovation, you have to encourage your innovators, you have to make them the rolemodels and you have to raise their social standing.

50:43 SLOT, HELSINKI

MEEUW OP STANDBEELD; MENSEN MET MOBIELTJES,
RUGSHOT MODEL, WEGLOOP MODEL MET AFTITELING:

Regie Jos Wassink

Research Ger Wieberdink

Camera Jackó van ‘t Hof

Geluid Menno Euwe

Tolk Tero Tähtinen

M.m.v. Panu Kuosmanen

Montage Jan Overweg

Geluidsmixage Mark Meeuwis

Kleurcorrectie Ronald van Dieren

Productie Karin Spiegel
Madeleine Somer

Eindredactie Roel van Broekhoven
Doke Romeijn
Frank Wiering

Copyright © VPRO 2003

STEM:
Voor meer informatie, het lidmaatschap op onze wekelijkse nieuwsbrief en reacties surft u naar tegenlicht punt vpro punt nl.

TITELKAART WEBSITE

51:24 ZWART

---

English version —>